Chào mừng kỉ niệm lần thứ 26 Ngày Quốc tế NCT (01/10/1991-01/10/2016):

Việt Nam với Ngày Quốc tế NCT

* Già hóa dân số - mối quan tâm của toàn nhân loại:

Thế kỷ 20 thế giới đã chứng kiến một cuộc cách mạng về tuổi thọ. Kể từ năm 1950, tuổi thọ bình quân trên thế giới đã tăng thêm 20 năm lên 66 tuổi và đến năm 2050 có thể sẽ tăng thêm 10 năm tuổi lên 76 tuổi. Thành tựu về nhân khẩu học này cùng với sự tăng trưởng dân số nhanh trong nửa đầu thế kỉ 21 đồng nghĩa với việc dân số thế giới có tuổi thọ trên 60 tuổi sẽ tăng từ 600 triệu người năm 2000 lên gần 2 tỉ người vào năm 2050. Tỷ lệ người cao tuổi sẽ tăng từ 10% năm 1998 lên 15% năm 2025, 21% năm 2050.

Sự chuyển biến nổi bật về nhân khẩu đang diễn ra sẽ làm cho tỉ lệ thanh niên và người cao tuổi (NCT) trong dân số thế giới ngang bằng nhau vào giữa thế kỉ này, trong khi đó tỉ lệ trẻ em theo dự báo sẽ giảm 1/3, từ 30% xuống 21%. Sự chuyển biến trên có tác động sâu sắc đến mọi khía cạnh của đời sống cá nhân, cộng đồng, của mỗi quốc gia và cộng đồng quốc tế.

 Ý thức được tầm quan trọng của vấn đề già hoá dân số, tháng 10/1982, Liên Hợp quốc tổ chức Đại hội thế giới lần đầu tiên trong lịch sử loài người về vấn đề NCT, tại thành phố Viên - Thủ đô nước Cộng hoà Áo. Hơn 3.000 đại biểu của tất cả các nước, các tổ chức phi chính phủ đã đến dự. Đại hội Viên đã chỉ ra những tiềm năng quý giá của NCT và khẳng định khi tuổi thọ tăng, NCT là một nhân tố quan trọng của sự phát triển. Đại hội lịch sử này đã thông qua Chương trình hành động quốc tế dài hạn về NCT (Nghị quyết số 37/51); phát động Năm Quốc tế NCT (1982); thông qua biểu tượng "Cây đa" biểu trưng của NCT.

Sau 10 năm thực hiện Chương trình hành động Quốc tế dài hạn về NCT, năm 1991 Liên Hợp quốc thấy cần thiết phải rà soát về hiệu lực và tính khả thi của Chương trình, trên cơ sở đó, điều chỉnh bổ sung để xây dựng Chương trình cho 10 năm tiếp theo (1992 - 2001). Đại hội đồng Liên Hợp quốc đã thông qua Nghị quyết 46/91 về "Những nguyên tắc thuộc đạo lí đối với NCT" làm cơ sở để xây dựng mọi chương trình hành động quốc tế và từng quốc gia, đồng thời ra Nghị quyết số 45/106,  lấy ngày 1 tháng 10 hàng năm là Ngày Quốc tế NCT, bắt đầu từ ngày 01 tháng 10 năm 1991.

Đây là một quyết định có tầm quan trọng quốc tế, là biểu hiện sự quan tâm sâu sắc của toàn thể nhân loại đến một hiện tượng mới mẻ, đó là sự gia tăng nhanh chóng của dân số NCT, cần thống nhất hành động vì quyền lợi của NCT và cũng vì sự tiến bộ chung của nhân loại. Trong thông báo của Liên Hợp quốc về quyết định này đã ghi rõ: “Bằng việc đề ra Ngày Quốc tế NCT, Liên Hợp quốc mong muốn mọi người nhận thức rõ hơn thực tế về NCT, thấy rõ khả năng to lớn của họ đóng góp vào sự  phát triển cộng đồng xã hội. Đồng thời cũng lưu ý mọi người trên thế giới về một hiện tượng rất mới mẻ, đó là già hoá dân số và trong tương lai không xa về kỷ nguyên của NCT”.

Chủ tịch Cù Thị Hậu tặng quà NCT có hoàn cảnh khó khăn tại

huyện Bát Xát và huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai

* Việt Nam với Ngày Quốc tế NCT (01/10)

Quyết định lấy ngày 01/10 hàng năm là Ngày Quốc tế NCT của Liên hợp quốc phù hợp với truyền thống “Kính lão trọng thọ” của dân tộc Việt Nam, tư tưởng của Bác Hồ, quan điểm của Đảng ta. Thực hiện những cam kết của mình với cộng đồng quốc tế, Đảng, Nhà nước, Quốc hội Việt Nam đã có nhiều chủ trương chính sách đối với NCT, đồng thời khẳng định vị trí vai trò quan trọng của NCT trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Ngày 23/11/2009, Quốc hội khoá XII  thông qua Luật NCT. Luật NCT đã quy định về quyền và nghĩa vụ của NCT, các chính sách của Nhà nước đối với NCT, trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, đối với việc chăm sóc, phụng dưỡng, phát huy vai trò NCT. Đặc biệt ngày 28 tháng 11 năm 2013, Quốc hội khoá XIII, nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã biểu quyết thông qua bản Hiến pháp mới, trong đó có điều khoản liên quan đến vị trí, vai trò và chính sách đối với NCT. Cụ thể Khoản 3, Điều 37 Hiến pháp 2013 nêu rõ: "NCT được Nhà nước, gia đình và xã hội tôn trọng, chăm sóc và phát huy vai trò trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc" và Khoản 2, Điều 59 quy định: "Nhà nước tạo bình đẳng về cơ hội để công dân thụ hưởng phúc lợi xã hội, phát triển hệ thống an sinh xã hội, có chính sách trợ giúp NCT, người khuyết tật, người nghèo và người có hoàn cảnh khó khăn khác".

Phó Chủ tịch Thường trực Đàm Hữu Đắc tặng quà NCT nghèo tại

thôn Bắc Cả, xã Đa Lộc, huyện Ân Thi, tỉnh Hưng Yên (ảnh: Thanh Hà)

Hội NCT Việt Nam đã chủ động nghiên cứu, xây dựng trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 544/QĐ-TTg, ngày 25/4/2015 lấy tháng 10 hằng năm là “Tháng hành động vì NCT Việt Nam”. Đây là quyết định có ý nghĩa xã hội và nhân văn sâu sắc, phù hợp với nguyện vọng của NCT cả nước, tạo nên động lực mới trong hoạt động của Hội; thu hút đông đảo các cơ quan, tổ chức, cộng đồng xã hội tham gia chăm sóc, phát huy vai trò NCT. Năm 2015 - năm đầu tiên thực hiện Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, "Tháng hành động vì NCT Việt Nam" đã được triển khai sâu rộng đến các địa phương, các cấp Hội, hội viên NCT trong cả nước và đạt nhiều kết quả đáng ghi nhận, vận động được gần 500.000 suất quà (bao gồm tiền và hiện vật) hỗ trợ NCT có hoàn cảnh khó khăn, mỗi suất quà có trị giá từ 200 nghìn đến 1,2 triệu đồng. Ngày 12/5/2016, liên Bộ Lao động Thương binh Xã hội và Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư số 06; quy định từ ngày 1 tháng 1 năm 2016, NCT từ 80 tuổi trở lên không có lương hưu, trợ cấp Bảo hiểm xã hội được nâng mức hưởng trợ cấp hàng tháng từ 180.000 đồng lên  270.000đ. Ngày 2/8/2016 Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1533/QĐ-TTg phê duyệt Đề án nhân rộng mô hình Câu lạc bộ liên thế hệ tự giúp nhau (LTHTGN) giai đoạn 2016-2020, góp phần thực hiện chỉ tiêu trong Chương trình hành động quốc gia về NCT Việt Nam, mở ra nội dung, phương thức mới trong hoạt động của Hội.

Phó Chủ tịch Ngô Trọng Vịnh tặng quà NCT cô đơn không nơi nương tựa, 

NCT có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn huyện Cao Lộc, tỉnh Lạng Sơn

Trong những ngày này, toàn thể NCT và các cấp Hội trong cả nước đang hăng hái thi đua thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội lần thứ XII của Đảng về công tác NCT: “Quan tâm chăm sóc sức khỏe, tạo điều kiện để NCT hưởng thụ văn hóa, tiếp cận thông tin, sống vui, sống khỏe, sống hạnh phúc. Phát huy trí tuệ, kinh nghiệm sống, lao động, học tập của NCT trong xã hội và gia đình. Tiếp tục xây dựng gia đình “ông bà, cha mẹ mẫu mực, con cháu thảo hiền, vợ chồng hòa thuận, anh chị em đoàn kết thương yêu nhau; giúp đỡ NCT cô đơn không nơi nương tựa”; trước mắt tập trung triển khai tổ chức tốt "Tháng hành động vì NCT Việt Nam" năm 2016 với chủ đề "Chung sức vì NCT cô đơn, không nơi nương tựa"; phấn đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ công tác Hội năm 2016 do Hội nghị lần thứ sáu BCH Trung ương Hội NCT Việt Nam đề ra, lập thành tích xuất sắc thiết thực chào mừng Đại hội V Hội NCT Việt Nam (nhiệm kì 2016-2021).