Đồng chí Nguyễn Thiện Nhân làm việc với Tỉnh ủy Hà Tĩnh về tình hình phát triển hợp tác xã

Chiều 31/5, đồng chí Nguyễn Thiện Nhân, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam dẫn đầu đoàn công tác Trung ương làm việc với Tỉnh ủy Hà Tĩnh về tình hình phát triển hợp tác xã trên địa bàn tỉnh.

Cùng tham dự có các đồng chí: Nguyễn Xuân Cường, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng Ban Kinh tế Trung ương; Võ Kim Cự, Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch HĐND tỉnh Hà Tĩnh; đại diên các bộ, ban, ngành Trung ương và lãnh đạo tỉnh Hà Tĩnh.

Báo cáo về tình hình hoạt động của các hợp tác xã (HTX) trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh, Bí thư Tỉnh ủy Võ Kim Cự cho biết, đến nay, trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh có 799 HTX đang hoạt động với 115.200 thành viên, vốn điều lệ 794 triệu đồng (trung bình hơn 1.000 triệu đồng/HTX). Năm 2014 thành lập mới được 125 HTX và 4 tháng đầu năm 2015 thành lập mới được 25 HTX.

Ngoài ra, toàn tỉnh hiện có 812 tổ hợp tác (THT) với tổng số 11.355 thành viên, chủ yếu hoạt động trong lĩnh vực nông, lâm, ngư nghiệp. Trong giai đoạn 2010 - 2015 đã thành lập mới 518 THT, giải thể 78 THT; có 34 THT phát triển thành HTX.

Sau gần 2 năm kể từ khi Luật HTX năm 2012 có hiệu lực (7/2013) có 252 HTX thành lập mới. Đáng chú ý, các HTX mới thành lập có phương án sản xuất kinh doanh cụ thể; cán bộ quản lý có trình độ, tâm huyết; 100% thành viên tham gia góp vốn, góp tài sản, nhiều HTX mức vốn góp từ 500 triệu đến 1 tỷ đồng/thành viên; một số HTX mới thành lập đã ứng dụng tiến bộ kỹ thuật, công nghệ mới, mời các chuyên gia giỏi tư vấn, liên kết với doanh nghiệp, người dân để phát triển sản xuất, đem lại hiệu quả kinh tế cao. Chuyên môn cán bộ quản lý HTX được nâng cao, trong đó có 175 cán bộ trình độ đại học. Có 244 HTX tham gia đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế cho người lao động (đạt 31%) với 1.185 thành viên tham gia đóng Bảo hiểm Xã hội.

Tỉnh đã xác định các sản phẩm có lợi thế lớn của tỉnh như: lợn, bò, tôm, hươu, rau củ quả công nghệ cao, cam, bưởi Phúc Trạch. Điểm nổi bật trong sản xuất nông nghiệp ở Hà Tĩnh là đã bước đầu hình thành chuỗi liên kết trong sản xuất, tiêu thụ sản phẩm. Giai đoạn từ năm 2011 đến nay đã có nhiều HTX trong lĩnh vực nông nghiệp có các hình thức liên kết 1 khâu, một số khâu hoặc tất cả các khâu trong chuỗi giá trị. Các HTX nông nghiêp thực sự là một trong những mắt xích quan trọng, cầu nối liên kết hữu hiệu giữa doanh nghiệp và nông dân trong sản xuất, chế biến và tiêu thụ nông sản. Đến nay, toàn tỉnh có 54 HTX, 25 THT sản xuất theo chuỗi liên kết với doanh nghiệp, nhất là các HTX hoạt động trong lĩnh vực chăn nuôi lợn; trồng rau, củ, quả công nghệ cao trên cát hoang hóa; nuôi tôm công nghệ cao; chế biến nông sản, thủy sản.

Đến nay, Hà Tĩnh là địa phương đã ban hành hệ thống cơ chế, chính sách phát triển HTX với số lượng nhiều, đồng bộ, toàn diện nhất so với các tỉnh, thành trong cả nước. Trong đó tập trung ưu tiên đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp nông thôn, công nghiệp và xuất khẩu hàng hoá. Trong đó, Nghị quyết phát triển kinh tế tập thể giai đoạn 2010 - 2015 hỗ trợ HTX thành lập mới 20 - 25 triệu đồng/HTX; hỗ trợ 100% kinh phí tập huấn, bồi dưỡng cán bộ; hỗ trợ 100% học phí cho các khóa đào tạo dài hạn; hỗ trợ 150 triệu đồng mua xe ô tô chở rác của HTX vệ sinh môi trường; hỗ trợ cho vay vốn từ quỹ hỗ trợ phát triển HTX và một số chính sách khác. Nhờ có sự hỗ trợ nên nhiều hợp tác xã đã kịp thời khắc phục khó khăn, khôi phục sản xuất, mở rộng thị trường, hoạt động ổn định, phát triển mạnh hơn, giải quyết việc làm cho hàng ngàn lao động. Đặc biệt, công tác hỗ trợ các HTX tiếp cận nguồn vốn của các tổ chức tín dụng trên địa bàn được triển khai hiệu quả. Đã có trên 100 HTX được vay vốn từ các tổ chức tín dụng với số vốn trên 60 tỷ đồng/năm; thực hiện hỗ trợ lãi suất cho 30 HTX vay vốn với lãi suất được hỗ trợ 320 triệu đồng, các dự án vay vốn đầu tư chủ yếu vào lĩnh vực nông nghiệp nông thôn, nhiều dự án đầu tư vào các sản phẩm chủ lực ứng dụng công nghệ cao, sau 3 năm sản xuất đã hoàn vốn và cho lãi... Ngoài chính sách hỗ trợ vốn, tỉnh cũng có nhiều chính sách hỗ trợ khác như đất đai; hỗ trợ đào tạo, tập huấn, bồi dưỡng; các chính sách khoa học và công nghệ.

Tuy nhiên, việc phát triển kinh tế HTX Hà Tĩnh vẫn còn những tồn tại, hạn chế. Trong đó, hạn chế nổi lên là nhiều HTX chưa có chiến lược, phương án sản xuất, kinh doanh dài hạn, hiệu quả nên việc tiếp cận các nguồn vốn còn gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là nguồn vốn tín dụng từ các ngân hàng thương mại; công tác quản lý tài chính, quản trị còn yếu, chưa đáp ứng nhu cầu phát triển; trang thiết bị, kỹ thuật và công nghệ còn lạc hậu; nguồn nhân lực có trình độ kỹ thuật, tay nghề cao chiếm tỷ lệ thấp nên hiệu quả sản xuất, kinh doanh và năng suất lao động còn thấp, chưa tạo được thương hiệu và sản phẩm có uy tín để tăng sức cạnh tranh và chiếm lĩnh, mở rộng thị trường...

Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh Võ Kim Cự cho biết, trong thời gian tới, nhiệm vụ phát triển kinh tế tập thể là định hướng, nhiệm vụ thường xuyên, lâu dài. Theo đó, tỉnh nhân rộng các mô hình HTX tiêu biểu theo hướng liên kết hoá sản xuất, xã hội hoá đầu tư, doanh nghiệp hoá sản phẩm. Xây dựng và hình thành chuỗi giá trị hàng hóa của Hà Tĩnh, thúc đẩy hợp tác giữa các doanh nghiệp, HTX và người dân để sản xuất và tiêu thụ các sản phẩm chủ lực, các sản phẩm do các thành phần kinh tế trong tỉnh sản xuất, cung ứng; khuyến khích việc đăng ký sở hữu trí tuệ, xây dựng thương hiệu sản phẩm của HTX; quan tâm đào tạo nguồn nhân lực cho các HTX....

Để tiếp tục thúc đẩy phát triển kinh tế tập thể, tạo bước đột phá về cả số lượng và chất lượng, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững, Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh Võ Kim Cự đề nghị Chính phủ ban hành Nghị định riêng cho loại hình HTX nông nghiệp để tạo điều kiện cho loại hình này phát triển mạnh mẽ hơn nữa. Mặt khác, Quốc hội đưa vào chương trình giám sát hằng năm của Quốc hội việc thi hành Luật HTX và các chính sách thực hiện luật HTX. Xem xét, tăng vốn Điều lệ hằng năm cho Quỹ hỗ trợ phát triển HTX...

Phát biểu tại buổi làm việc, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân đánh giá cao Hà Tĩnh là tỉnh tiên phong trong việc thực hiện chính sách xây dựng HTX trong điều kiện mới. Các HTX ở Hà Tĩnh có tuổi đời trẻ, quy mô nhỏ nhưng hoạt động khá hiệu quả. Nhiều HTX đa dạng ngành nghề trong sản xuất và người đứng đầu HTX rất năng động. Đây là thực tiễn đáng trân trọng và cần được nhân rộng, là tiền đề quan trọng, khẳng định trách nhiệm của hệ thống chính trị nói chung, xây dựng HTX kiểu mới nói riêng. Thực tiễn Hà Tĩnh cũng khẳng định, nếu có quyết tâm chính trị, có quy hoạch, biết ứng dụng khoa học công nghệ, biết xây dựng các điển hình... thì việc xây dựng HTX chắc chắn sẽ thu được kết quả.

Đồng chí Nguyễn Thiện Nhân cho rằng, vấn đề chuyển từ sản xuất nhỏ lẻ sang sản xuất tập trung phải có quy hoạch, phải hợp tác, phải chế biến sâu chứ không phải sản xuất thô... là những vấn đề đã nói cách đây 30 năm nhưng chúng ta chưa thực hiện tốt. Điều này, MTTQ ViệtNamđã báo cáo Bộ Chính trị, Ban Bí thư, báo cáo ý kiến cử tri tại Quốc hội. Vấn đề “được mùa mất giá”, “được giá mất mùa” vẫn chưa giải quyết được. Do đó, việc cần làm thế nào để các HTX thực sự là đòn bẩy để nâng cao thu nhập của xã viên trong điều kiện kinh tế thị trường và cạnh tranh hội nhập quốc tế là vấn đề cần thiết để giải quyết những tồn tại nêu trên.

Đồng chí Nguyễn Thiện Nhân lưu ý, theo yêu cầu của Luật HTX mới, từ 1/7/2016 phải hoàn tất đăng ký lại các HTX kiểu cũ với mục đích nhận thức lại về mô hình này, HTX không chỉ là góp đất sản xuất mà trọng tâm là làm dịch vụ để phục vụ xã viên. Cụ thể, HTX cần thực hiện tốt các dịch vụ: mua chung (đầu vào nguyên liệu để cung ứng cho xã viên); mua sản phẩm của thành viên để bán ra thị trường; chế biến sản phẩm của thành viên; cung cấp kỹ thuật, thiết bị sản xuất; tín dụng cho xã viên và các dịch vụ khác. “HTX muốn làm tốt thì phải có chủ nhiệm giỏi. Nhưng hơn 60% giám đốc HTX hiện nay trình độ không quá lớp 9. Rất cần những chủ nhiệm HTX có trình độ, năng nổ, dám làm, đa dạng ngành nghề sản xuất cho HTX”, đồng chí đặt vấn đề.

Đồng chí Nguyễn Thiện Nhân cho rằng, muốn tái cơ cấu kinh tế, tái cơ cấu nền nông nghiệp thì các địa phương phải có mô hình để thực hiện và nhân rộng. Do đó, Đoàn khảo sát đã đi khắp các vùng, miền trong cả nước để trả lời câu hỏi trong thực tiễn có mô hình gì, tiền đề gì để thực hiện cơ cấu nông nghiệp có hiệu quả. Từ thực tiễn thấy rằng, mô hình các HTX hiện nay rất khác nhau. Đồng bằng sông Hồng có những HTX trên 1.200 xã viên. Trong khi đó ở miền Tây Nam Bộ các HTX chỉ từ 20 - 30 viên. Về Hà Tĩnh thì HTX chỉ từ 7 - 30 xã viên... Đồng thời cần trả lời được câu hỏi thành quả HTX mang đến cho xã viên là gì? “Tất cả các HTX đều kêu thiếu vốn, trong đó ngân hàng thì khẳng định không thiếu vốn. Chúng ta tập trung tìm hiểu và trả lời rõ xem là vấn đề nằm ở đâu?...Cần tìm nhiều mô hình để tự tin phát động phong trào phát triển HTX kiểu mới trên cả nước bởi HTX nông nghiệp kiểu mới sẽ tạo động lực để phát triển ngành nông nghiệp, đóng góp tích cực trong xây dựng nông thôn mới.

* Trước đó, sáng 31/5, đồng chí Nguyễn Thiện Nhân và đoàn công tác đã có buổi khảo sát tại một số điểm sản xuất trồng rau sạch của Tổng Công ty khoáng sản và thương mại Hà Tĩnh Mitraco; một số mô hình nuôi tôm; HTX nuôi trồng thủy sản và kinh doanh tổng hợp Việt Hải.

Chiều 31/5, đồng chí Nguyễn Thiện Nhân đã làm việc với Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Hà Tĩnh và Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Hà Tĩnh về tình hình công tác những tháng đầu năm 2015 và nhiệm vụ trong thời gian tới./.

Nguồn: ĐCSVN/ Thu Hà