Hiệu quả mô hình "Tư vấn và chăm sóc NCT dựa vào cộng đồng"

Những năm qua, mô hình này tại thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh đã mang lại kết quả thiết thực, góp phần cải thiện sức khỏe thể chất, tinh thần, nâng cao chất lượng cuộc sống và phát huy vai trò của NCT…

Thị xã Quảng Yên có khoảng 14.000 NCT, chiếm 10% dân số, sinh hoạt ở 19 cơ sở, 179 chi hội. Việc nhiều lao động trẻ ra thành phố làm việc dẫn đến tình trạng NCT sống cô đơn gia tăng, trong khi họ rất cần sự quan tâm, chăm sóc của cộng đồng.
Năm 2013, Trung tâm Dân số - Kế hoạch hóa gia đình (DS-KHHGĐ) thị xã triển khai mô hình “Tư vấn và chăm sóc NCT dựa vào cộng đồng” tại 6 xã, phường gồm: Quảng Yên, Phong Hải, Liên Hòa, Yên Giang, Đông Mai, Hoàng Tân. Mục tiêu nhằm cải thiện sức khỏe thể chất, tinh thần, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống và phát huy vai trò NCT; nâng cao nhận thức xã hội về trách nhiệm chăm sóc, giúp đỡ NCT.

Mô hình có nhiều hoạt động như: Thu thập thông tin về NCT; tổ chức hội thảo, tọa đàm, nói chuyện với sự tham gia của lãnh đạo chính quyền, đoàn thể... về các hoạt động tư vấn, chăm sóc NCT để nâng cao trách nhiệm của cá nhân, gia đình và xã hội; tổ chức khám, tư vấn sức khỏe, chế độ dinh dưỡng, vận động hợp lí cho NCT; hỗ trợ kinh phí mua thuốc điều trị các bệnh thông thường cho NCT không có bảo hiểm y tế, hoàn cảnh khó khăn...

NCT thị xã Quảng Yên được chăm sóc, thăm khám sức khỏe định kì

Sau 5 năm, có hơn 3.000 NCT được khám bệnh và tư vấn miễn phí, hơn 30 tình nguyện viên được tập huấn, trang bị kiến thức, kĩ năng về tư vấn và chăm sóc NCT định kì tại gia đình. Các đội tình nguyện viên thường xuyên theo dõi, cập nhật thông tin về sức khỏe NCT và hoạt động chăm sóc, báo cáo về trạm y tế. 6 CLB “NCT giúp NCT” được xây dựng tại các địa phương triển khai mô hình. Các CLB này sinh hoạt đều đặn để NCT tham gia các hoạt động văn hóa, thể thao, vui chơi giải trí và được cung cấp kiến thức tự chăm sóc sức khỏe cho bản thân.
Tại xóm 3, xã Liên Hòa, mô hình được lồng ghép vào hoạt động của CLB NCT xóm, nên linh hoạt và phong phú. Nhiều nội dung tuyên truyền được lồng ghép với sinh hoạt văn hóa, văn nghệ, thể thao, vui chơi giải trí. Đội ngũ chuyên trách và cộng tác viên chú trọng tư vấn cho NCT về tâm sinh lí, quá trình lão hóa, nhu cầu cơ bản, những bệnh hay gặp của NCT và cách phòng tránh; một số chính sách, chế độ hiện hành đối với NCT.

Ông Đặng Văn Sửu, Trưởng ban Đại diện Hội NCT thị xã cho biết: “Từ khi lồng ghép mô hình “Tư vấn và chăm sóc NCT dựa vào cộng đồng”, CLB sinh hoạt hiệu quả, thiết thực. Nhiều buổi được cán bộ Trung tâm y tế dự phòng, Trung tâm DS-KHHGĐ tư vấn, cung cấp kiến thức để NCT tự chăm sóc sức khỏe. Ngoài ra, các thành viên CLB còn chia sẻ cho nhau kinh nghiệm dạy dỗ, giúp con cháu thực hiện chính sách DS-KHHGĐ. CLB NCT xóm 3 còn có quỹ hơn 100 triệu cho hội viên nghèo vay làm kinh tế, tiền lãi thu được phục vụ sinh hoạt, thăm hỏi hội viên ốm đau, bệnh tật, neo đơn...

Tuy nhiên, mô hình vẫn bộc lộ những hạn chế là chưa được nhân rộng ra nhiều xã, phường. Kinh phí hoạt động ít, mức hỗ trợ cho NCT còn thấp; hoạt động của Hội NCT ở cơ sở và công tác chăm sóc NCT ở một số nơi còn đơn điệu, chưa đáp ứng được nhu cầu và phát huy hết vai trò NCT...

Thời gian tới, để tiếp tục duy trì, mở rộng mô hình, công tác phối hợp giữa các cấp, các ngành cần đẩy mạnh. Mặt khác, cần thường xuyên tập huấn cho tình nguyện viên, Ban chủ nhiệm CLB kiến thức tư vấn chăm sóc NCT; nâng cao hiệu quả chăm sóc, tư vấn, khám bệnh, cấp thuốc phát thuốc miễn phí cho NCT.